ขั้นตอนการสักการะ

ขั้นตอนที่ ๑

อาคารหอพระพุทธรูป นำดอกบัวขึ้นไปสักการะพระพุทธรูป จากนั้นทำบุญใส่บาตรพระประจำวันเกิด ซึ่งเชื่อว่าเป็นการสะเดาะเคราะห์ และช่วยหนุนดวงเสริมความมั่นคงในชีวิต

นอกจากนี้ยังมีพระพุทธรูปเสี่ยงทาย ซึ่งเชื่อกันว่ามีความศักดิ์สิทธิ์และแม่นยำ วิธีการเสี่ยงทายนั้น ให้ตั้งจิตอธิษฐานให้เป็นสมาธิ กล่าวนะโม ๓ จบ ระลึกถึงคุณพระศรีรัตนตรัย และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายในศาลหลักเมือง โดยยกพระเสี่ยงทาย ยกครั้งที่ ๑ ให้อธิษฐานหากเรื่องประสบความสำเร็จขอให้ยกองค์พระขึ้น ยกครั้งที่ ๒ ให้อธิษฐานเรื่องเดิม และขอให้ยกองค์พระนี้ไม่ขึ้น

ขั้นตอนที่ ๒

ศาลาจำลอง ถวายธูปและเทียน กล่าวคำอธิษฐาน เสร็จแล้วนำผ้าแพรสีทั้ง ๓ ผืน ผูกที่องค์หลักเมืองจำลองหลักใดหลักหนึ่ง และปิดทอง

ขั้นตอนที่ ๓

อาคารศาลหลักเมือง นำพวงมาลัยถวายองค์พระหลักเมือง โดยเสาหลักเมือง รัชกาลที่ ๑ มียอดเสาเป็นรูปบัวตูม ส่วนเสาหลักเมือง รัชกาลที่ ๔ ยอดเสาเป็นยอดเม็ดทรงมัณฑ์

ขั้นตอนที่ ๔

อาคารศาลเทพารักษ์ทั้ง ๕ นำพวงมาลัยถวายเทพารักษ์ทั้ง ๕ ประกอบด้วย พระเสื้อเมือง พระทรงเมือง พระกาฬไชยศรี เจ้าเจตคุปต์ และเจ้าหอกลอง ซึ่งเทพารักษ์ทั้ง ๕ ดูแลปกป้องบ้านเมืองในด้านการเมือง การปกครอง อริราชศัตรู และเหตุเภทภัยที่เกิดกับบ้านเมืองให้เป็นไปด้วยความเรียบร้อย สุขสงบร่มเย็น

 

ขั้นตอนที่ ๕

จุดเติมน้ำมันตะเกียงพระประจำวันเกิด ธรรมเนียมปฏิบัติของศาลหลักเมือง คือ ให้เติมน้ำมันตะเกียงพระประจำวันเกิดครึ่งขวด เพื่อความสว่างไสวในชีวิต มีแต่ความเจริญรุ่งเรือง ส่วนที่เหลือให้นำไปเติมที่ตะเกียงสะเดาะเคราะห์ เพื่อให้สิ่งที่ไม่ดีทุกข์โศกโรคภัยออกไปจากตัวเรา การเติมน้ำมันตะเกียงพระประจำวันเกิด เป็นขั้นตอนสุดท้ายในการเข้ามาสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายในศาลหลักเมืองแห่งนี้

ศาลหลักเมือง ยังมีวัตถุมงคลที่จัดสร้างขึ้นเพื่อให้ประชาชนผู้มีจิตศรัทธาได้ให้เช่าบูชา รวมถึงจัดให้มีการแสดงละครประจำวันและละครรำ เพื่อเป็นการถวายแก้บนและความเป็นสิริมงคล

กรมศิลปากร ได้ประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานศาลหลักเมือง เมื่อวันที่ ๒๑ พฤษภาคม ๒๕๑๘ นับได้ว่าโบราณสถานแห่งนี้นอกจากจะมีความสำคัญทางด้านประวัติศาสตร์แล้ว ยังเป็นศูนย์รวมจิตใจของประชาชนคนไทยทั่วไปอย่างแท้จริง

ในวันที่ ๒๑ เมษายน ของปี ถือเป็นวันสถาปนาองค์พระหลักเมือง จะจัดพิธีบวงสรวงตามประเพณีพราหมณ์

ศาลหลักเมือง เปิดให้การบริการตั้งแต่เวลา ๐๖.๓๐ – ๑๘ ๓๐ น. ทุกวัน และเปิดบริการตลอดคืนในเทศกาลส่งท้ายปีเก่า ต้อนรับปีใหม่ และเทศกาลตรุษจีน